Chomrong is one of eight children in his family. He works hard to provide for his older sisters who are having a tough time. Chomrong loves food, especially his mothers cooking. He likes to eat dishes that remind him of home. Though he acknowledges it's a good idea to be social and to eat with others. Chomrong prefers to eat alone so he doesn't feel self conscious about eating with his hands.
Q: How is Phnom Penh different from your hometown?
តើបងគិតថាភ្នំពេញខុសពីស្រុកបងយ៉ាងម៉េច?
A: នៅផ្ទះខ្ញុំមានទេសភាពស្អាត នៅភ្នំពេញសុទ្ធផ្ទះថ្មរ និង រោងចក្រ អត់មានអីសប្បាយទេ តែខ្ញុំមកទីនេះដើម្បីធ្វើការ។
In my hometown, the landscape is very scenic. Here, there are only buildings and factories. Nothing fun about it, but I'm here to work.
Q: Which do you prefer?
តើមួយកន្លែងមួយណាបងចង់រស់នៅជាង?
A: ខ្ញុំចង់នៅភ្នំពេញល្អជាង ។
I prefer living here.
Q: Why would you like to live here?
ហេតុអីបានជាបងចង់រស់នៅទីនេះ?
A: ព្រេាះនៅភ្នំពេញសំបូរការងារធ្វើ នៅស្រុកអត់សូវមានការងារធ្វើទេ។
Because there are more job opportunities here than in my hometown.
Q: What would be your ideal job?
តើការងារដែលល្អបំផុតរបស់បងគឺជាអ្វី?
A: ការងារល្អសម្រាប់ខ្ញុំគឺរោងចក្រ ព្រេាះការងាររោងចក្រធ្វើតាមសមត្ថភាព មិនអាចបង្ខំបានទេ។
That would be a job in a factory because I can work as much as I am able. No one forces me.
Q: What is your everyday routine?
តើទំលាប់ប្រចាំថ្ងៃរបស់បងមានអ្វីខ្លះ?
A: ទំលាប់របស់ខ្ញុំអត់មានធ្វើអីច្រើនទេ ព្រេាះពេលខ្ញុំចេញពីធ្វើការទៅយប់ហើយ ហើយពេលខ្ញុំទៅដល់ផ្ទះខ្ញុំដាំបាយ ធ្វើម្ហុូប បោកខោះអាវតិចតួច។
Well, my routine is simple. Since I leave work rather late, I just do a little bit of house chores like washing dishes, cooking, washing clothes, something like that.
Q: What kind of food do you cook for yourself?
តើម្ហូបអ្វីដែលបងចំអិនសម្រាប់ខ្លួនឯង?
A: អត់សូវចូលចិត្តម្ហូបទឹកទេ ចូលចិត្តតែម្ហូបគ្រាមៗ ដូចជាត្រីចៀន ដូចជាពងចៀន។
I don’t really like soupy dishes. I like dry dishes like fried fish or egg.
Q: Do you like to eat alone or with lots of people?
តើបងចូលចិត្តញាុំម្នាក់ឯង ឫក៏មានគ្នាច្រើន?
A: ញាំុគ្នាច្រើនក៏ឆ្ងាញ់ដែរ ភាគច្រើនខ្ញុំចូលចិត្តញាំុម្នាក់ឯង ព្រេាះខ្ញុំញាុំអាក្រក់ ភាគច្រើនខ្ញុំប្រើដៃ។
Well, it’s good to eat with many people. However, I prefer to eat alone because I’m a messy eater. I’d rather use my hand [than spoon].
Q: Why do you use your hand?
ហេតុអីបានជាបងចូលចិត្តប្រើដៃ?
A: ព្រេាះម្ហូបគ្រាមអត់សូវប្រើស្លាបព្រាក្នុងការចាប់ទេ។
Since I like to eat dry things, I don’t really need spoon for it.
Q: What is your absolute favorite meal?
តើម្ហូបសំណប់ចិត្តរបស់បងគឺជាអ្វី?
A: ខ្ញុំចូលចិត្តផ្អកត្រីប្រាចំហុយ។
I like steamed fermented Basa fish.
Q: Why do you love that food?
ហេតុអីបានជាបងចូលចិត្តម្ហូបនេះ?
A: ព្រេាះម្ហូបហ្នឹងឆ្ងាញ់។
Because it tastes good.
Q: Does it have some kind of sentimental value for you ?
តើវាមានរំលឹកពីមនោសញ្ចេតនាទៅដល់បងទេ?
A: មាន ព្រេាះវាជាម្ហូបដែលម្តាយខ្ញុំធ្លាប់ធ្វើឲ។
Yes. My mother used to cook it for me.
Q: I see that you have pictures in your neck tag. Who are they of?
ខ្ញុំឃើញថាបងមានដាក់រូបថតនៅបណ្តោងក តើមានរូបអ្នកណាគេដែរ?
A: រូបខ្ញុំម្នាក់ឯង។
It’s me.
Q: Why do you have the picture of yourself in it?
ហេតុអីបានជាបងរូបបងទីនេាះ?
A: កាបូបខ្ញុំធ្លាក់ទឹកសើម ហើយខ្ញុំដកចេញមក។
My wallet fell into the water and got wet, so I took it out.
Q: What about the animal on the front?
ចុះចំណែកតុក្កតានៅពីមុខវិញ?
A: ខ្ញុំចូលចិត្តមើលវា នេះជាចំណូលចិត្តមួយ ខ្ញូំស្រឡាញ់វា។
I like looking at it. I like it.
Q: Why do you like to look at it?
ហេតុអីបានជាបងចូលចិត្តមើលវា?
A: វាមើលទៅប្លែក ព្រេាះក្បាលវាតូច ខ្លួនវាធំ មើលទៅគួរឲចង់សើច។
Because it looks rather strange with a big head and small body like that. It’s quite funny to me.
Q: This to me looks like a cartoon character, so do you like to watch cartoon?
សម្រាប់ខ្ញុំតុក្កតានេាះមើលទៅដូចជាតួរតុក្កតាក្នុងទូរទស្សន៏ ចឹងតើបងមើលតុក្កតាទេ?
A: ខ្ញុំចូលចិត្តមើលរឿងទន្សាយអីជាដើម ភាគច្រើនខ្ញុំមើលតែម្តងៗទេ ព្រេាះរវល់ការងារ។
Well I sort of like the [cartoon] bunny show too, but I rarely watch it since I’m busy with work.
Q: What is the most important thing in life for you?
តើអ្វីទៅដែលសំខាន់ជាងគេក្នុងជីវិតបង?
A: សំខាន់របស់ខ្ញុំគឺឪពុកម្តាយ។
That would be my parents.
Q: Why are they so important?
ហេតុអីបានជាពួកគាត់សំខាន់សម្រាប់បង?
A: ព្រេាះពួកគាត់ជាអ្នកចិញ្ចឹមបីបាច់ខ្ញុំតាំងពីតូច សូម្បីតែពេលខ្ញុំឈឺក៏គាត់អាចមើលថែខ្ញុំជា ហើយគាត់ជាអ្នកផ្តល់កំណើតដល់ខ្ញុំ។
Because they have taken care of me ever since I was young. Even when I was sick, they looked after me until I recovered. And they gave me life.
Q: What is the most challenging part of life for you?
តើអ្វីដែលលំបាកជាងគេក្នុងជីវិតរបស់បង?
A: ការតស៊ូរបស់ខ្ញុំគឺការចិញ្ចឹមឪពុកម្តាយដែលនៅផ្ទះធ្វើស្រែ និងក្មួយតូចៗ ។
That would be struggling to make ends meet for my parents, who are farmers, and my small nephews and nieces.
Q: What do you hope for your future in your life?
តើនៅថ្ងៃអនាគតបងសង្ឃឹមថាជីវិតបងទៅជាយ៉ាងណាដែរ?
A: ជីវិតរបស់ខ្ញុំដំបូង ខ្ញុំចង់ចាប់អាជីពមួយជាប់ ឧទាហរណ៏ដូចជាខ្ញុំចង់បើកកន្លែងធ្វើម៉ូតូ ឬក៏លាងឡាន លាងម៉ូតូអីចឹង ឬក៏ លក់កាហ្វេអីផ្សេងទៀត។
First, I want to have my own stable business like motorbike repair shop, car wash or cafe. Something along those lines.
Q: Why would you want to open a motorbike [repair] store?
ហេតុអីបានជាបងចង់បើកហាង[ជួសជុល]ម៉ូតូ?
A: ព្រេាះចាស់ទៅ ខ្ញុំធ្វើអីលែងកើត ចឹងហើយខ្ញុំចង់បើកកន្លែងខ្លួនឯងស្រួលគ្រាន់ធ្វើនៅផ្ទះ។
Because then I can earn money at home with my own business when I get older.
Q: What is the hardest thing you ever had to do in life?
តើអ្វីទៅដែលជាការលំបាករបស់បងជាងគេក្នុងជីវិត?
A: ជីវិតរបស់ខ្ញុំគឺការប្រឹងរកលុយដើម្បីគ្រួសារខ្ញុំ វាពិបាកជាងគេព្រេាះខ្ញុំក្រ។
The hardest thing would be trying to make money to feed my family because we are poor.
Q: What about life is so hard for you?
តើជីវិតបងមានការលំបាកយ៉ាងម៉េចទៅ?
A: យើងមានបងប្អូនច្រើនហើយគ្រួសារយើងក្រ ខ្ញុំមានប្អូន ៨នាក់ ក្មួយ៦នាក់។ ប្អូនស្រីខ្ញុំខ្លះមានប្តីតែប្តីរត់ចោល។
Well I have lots of siblings, and we are poor. I have 8 younger siblings. Some of them got married, but their husbands ran off leaving them with the children.
Q: What do you hope for your own personal life, like for yourself?
តើសម្រាប់ជីវិតផ្ទាល់ខ្លួនរបស់បង បងមានសង្ឃឹមយ៉ាងម៉េចដែរ?
A: សម្រាប់ខ្ញុំផ្ទាល់មានតែប៉ុន្នឹង មានកន្លែងលាងឡានម៉ូតូ ហាងកាហ្វេអីខ្លួនឯង។
Like I said before, I want to have my own business like a carwash or cafe.
Q: Is it appealing to you to have your own family one day?
ពេលដែលបងមានគ្រួសារផ្ទាល់ខ្លួនថ្ងៃណាមួយ នេាះជាការសម្រេចរបស់បងមែនទេ?
A: បាទសម្រេចដោយខ្លួនឯង។
Yes it is.
Q: You said that you like living in Phnom Penh. So what does the city represent to you?
បងថាបងចូលចិត្តរស់នៅភ្នំពេញតើទីក្រុងនេះដំណាងអ្វីដែរសម្រាប់បង?
A: ក្រុងភ្នំពេញជាទីក្រុងដែលសំបូរឡាននិងម៉ូតូ ហើយខ្ញុំចង់បើកកន្លែងលាងឡានម៉ូតូ និងហាងកាហ្វេ ទីនេះជាទីកន្លែងទីប្រជំុជនច្រើន ខ្ញុំអាចបើកមុខរបរនឹងបាន។
Because many people live here, and there are many vehicles, it’s a good place for me to open my own business.
Q: Does Phnom Penh represent success to you?
ចឹងទីក្រុងភ្នំពេញគឺតំណាងភាពជោគជ័យសម្រាប់បង?
A: ពីមុនមកខ្ញុំអត់ទាន់មកភ្នំពេញ ខ្ញុំអត់ទាន់សង្ឃឹមថាបានធ្វើការរោងចក្រទេ ព្រេាះពីមុនគេត្រូវការអ្នកចេះ អ្នកចេះអង់គ្លេសអីចឹង ខ្ញុំលឺតាមគេដែរទេថាក្រសួងមិនឲរើសអើងអ្នកអត់ចេះអក្សរអីចឹង ខ្ញុំក៏សាកល្បងធ្វើតេសមើល ហើយទីបំផុតខ្ញុំក៏បានជាប់ធ្វើការនៅក្នុងរោងចក្រ។
Before I came here, I didn't think that I could work in a factory because I thought they needed literate people and people who could speak English. But then I heard about the [announcement] from ministry [of labor] stating not to disregard illiterate people, so I applied for a job in a factory, and eventually I got one.
Q: How do you feel about what you have achieved?
តើបងគិតយ៉ាងណាចំពេាះការសម្រេចបានរបស់បង?
A: ខ្ញូំគិតថាខ្ញុំមកធ្វើការនេះដើម្បីសន្សំលុយយកទៅបើកជំនួញផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំ។
I came here to work and save money to open my own business.
Q: Are you proud of yourself?
តើបងមានមោទនភាពចំពេាះខ្លួនឯងទេ?
A: ខ្ញុំមាន ហើយអនាគតទៅខ្ញុំចង់ចាប់អាជីពផ្ទាល់ខ្លួន។
I am, and I hope I could build my own business soon.
how does CHOMRONG think about his clothes?
Q: What do you like about the outfit that you have on?
តើអ្វីទៅដែលបងចូលចិត្តពីសំលៀកបំពាក់ដែលបងកំពុងពាក់នេះ ?
A: ខ្ញុំចូលចិត្តស្លៀកពាក់ខ្លី ស្លៀកអាវដៃខ្លីព្រេាះអីវាទូលាយពេលធ្វើការ វាមិនអាចប៉ះពាល់ដល់ការងារខ្ញុំ បើវែងវាអាចប្រឡាក់ប្រេងម៉ាសីុនអីចឹង។
I like wearing short sleeves. I like short-sleeved shirts because it's easy for me to work [when I wear them]. If I wear long sleeves, they get dirty easily because of the grease.
Q: Do you look for certain things when you buy clothes?
តើបងមានរើសម៉ូតទេពេលដែលទៅទិញសំលៀកបំពាក់?
A: ភាគច្រើនអត់សូវនិយមរឿងម៉ូត ខ្ញុំស្រឡាញ់តែអាវខ្លីខោខ្លីចឹងទៅ ភាគច្រើនខ្ញុំអត់សូវស្រលាញ់អាវដៃវែង ខ្ញុំអត់សូវចូលចិត្ត។
Mostly I don’t really like stylish clothes. I only like short-sleeved shirts and shorts. I don’t really like long sleeves or long pants.
Q: How would you describe your style if someone asks you?
បើសិនជាមានគេសួរបងពីការស្លៀកពាក់របស់បង តើបងប្រាប់គេយ៉ាងម៉េច?
A: ខ្ញុំចូលចិត្តពាក់ឈុតខ្លី អាវក្រឡារ អាវពណ៏សុទ្ធ ឧទាហរណ៏ អាវពណ៏ផ្ទៃមេឃ ខៀវជាដើម។ ជាពិសេសខ្ញុំចូលចិត្តអាវយឺត ស ដៃខ្លី ។
I like to wear short sleeves and shorts. It doesn’t matter whether the clothes are striped or a solid [color] like light blue or dark. I especially like white short-sleeved shirt.
Q: How has your style changed since you moved to the city?
តើការស្លៀកពាក់បងមានការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងណាតាំងពីបងមករស់នៅទីក្រុងមក?
A: កាលពីខ្ញុំនៅផ្ទះខ្ញុំស្លៀកខោជើងខ្លី ហើយអាវដៃវែងតែយឺត ភាគច្រើនខ្ញុំនិយមអាវខ្លីជាង ពេលមកដល់នេះខ្ញុំប្រើតែអាវដៃខ្លី ដៃវែងខ្ញុំអត់សូវប្រើប៉ុន្មានទេ។
When I was back home I normally wore shorts with short-sleeved shirts and occasional long-sleeved ones. Now I usually just wear short-sleeved shirts.
translation by ជួន ចន័្ទ រាសី Choun Chan Reasey